Futsal jako narzędzie nowoczesnego modelu kształcenia młodych zawodników piłki nożnej, które jest coraz częściej wykorzystywane przez trenerów. Pozwala, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, poprawiać nie tylko umiejętności techniczno-taktyczne młodego piłkarza, ale daje również trenerom możliwość szerszego spojrzenia na halową wersję piłki nożnej. Dzięki niej rozwijają się zawodnicy, a co za tym idzie, również całe zespoły.
Artykuł pochodzi z dodatku w formie e-booka Czas na futsal, opublikowanego w 2020 roku.
„Trudno się gra, gdy mamy tak mało piłkarzy potrafiących tworzyć coś w pomocy. To jest nasz problem. Świetnie umiemy bronić, dobrze wyprowadzamy szybkie ataki. Ale jest jeszcze w piłce ta faza najważniejsza: opiekowanie się piłką. Przytrzymanie, zwolnienie, przyśpieszenie, bujanie rywalem, kazanie mu biegać za piłką i się męczyć. Mnie tylko zastanawia, dlaczego my mamy taki problem ze znalezieniem piłkarzy do podobnej gry. Jest ich u nas bardzo mało. Musi być jakiś problem do rozwiązania w szkoleniu, bo przecież inaczej się nie da tego wytłumaczyć. To jest przecież najbardziej naturalna część gry w piłkę nożną. Ty do mnie, ja do ciebie. My też to gramy. Ale wtedy pomocnicy podają do środkowych obrońców. Oni do bramkarza, on do obrońców, a jak już brakuje miejsca i pomysłu, to jest długa piłka. Między pomocnikami, w tłoku już się to nie udaje.” To jedna z wypowiedzi prezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej Zbigniewa Bońka, która najlepiej obrazuje problemy polskiej piłki.
Jest jednak sposób na rozwiązanie tego problemu. Wystarczy się zastanowić – co by było, gdyby na przykład zawodnik w 10-letnim procesie szkolenia (między 6. a 16. rokiem życia) 3 miesiące w roku spędzał na hali, trenując futsal? Realizował treningi oparte o grę 4v4, pod ciągłą presją przeciwnika z koniecznością podejmowania szybkich decyzji. Czy taki zawodnik byłby lepszy technicznie i taktycznie, a przy tym nie bał się presji przeciwnika? Warto poświęcić temu tematowi chwilę uwagi.
Analizując Narodowy Model Gry, można zwrócić uwagę na kilka zasad, które są kluczowe w szkoleniu dzieci i młodzieży.
Wszystkie wyżej wymienione elementy kształtowane są w każdym treningu futsalowym.
Najczęściej stosowanym systemem w grze obronnej na futsalu jest ustawienie 1-1-2-1. Oznacza to, że zawodnicy bronią indywidualnie i muszą umieć dobrze ustawiać się w stosunku do swojego przeciwnika (gra obronna 1v1). Dodatkowo boisko do futsalu nie jest tak duże jak boisko trawiaste, więc zawodnicy zmuszeni są do częstych krótkich podań na małej przestrzeni (tzw. podania krótkie). Żeby odnaleźć się na tej małej przestrzeni, zawodnicy muszą posiadać bardzo dobre wyszkolenie techniczne, by swobodnie operować piłką. Niezbędne jest również rozwinięcie zdolności percepcyjnych – gracz musi widzieć, gdzie jest przeciwnik, a gdzie partner do podania.
Kluczowym aspektem w futsalu jest tworzenie przewagi liczebnej. Bez niej trudno jest zdobywać pole gry, a finalnie również bramki. Między innymi dlatego gracze zmuszeni są do podejmowania większej ilości pojedynków 1v1. Taka gra pomaga im rozwijać takie kompetencje jak prowadzenie piłki i drybling.
Niemiecka Federacja Piłkarska (DFB) przeprowadziła badania, mając na uwadze ocenę futbolu i odpowiedź na pytanie: czy futsal pomaga w kształtowaniu nowoczesnych piłkarzy?
Wyniki badania przedstawili sami autorzy – Dr. Ulrich Frick oraz Christopher Heim z Instytutu Sportu Uniwersytetu we Frankfurcie nad Menem w książce pt. “Futsal jako trampolina do futbolu”1. Same badania trwały dwa lata, w czasie których przebadano 410 dzieci. Zebrane informacje pozwoliły wysnuć dwie tezy:
- Futsal ma pozytywny wpływ na rozwój umiejętności piłkarskich
- Futsal to idealny wariant piłki nożnej w hali
Autorzy wyróżnili także kilka cech charakterystyczny dla futsalu:
Według trenerów niemieckich gra 4 na 4 z bramkarzami to podstawowa forma gry w nauczaniu i doskonaleniu umiejętności piłkarskich. Mniejsze boisko to mniej biegania, mniej czasu na podanie piłki, jej przyjęcie, drybling itp. Zmusza to do operowania piłką, przede wszystkim krótkimi podaniami. Więcej stosuje się dryblingów i gry 1 na 1.
Na koniec posłużę się badaniami Lucci Oppici, doktoranta Uniwersytetu w Melbourne.
Przedmiot badania: Podanie i przyjęcie piłki.
Grupa badawcza: 48 zawodników (24 piłkarzy i 24 graczy futsalu) w wieku od 13 do 15 roku życia.
Charakter badania:
Gra 6v6 na trawiastym boisku oraz hali przez 5 minut. Dodatkowo zawodnicy mieli włożone specjalne okulary, które zbierały informacje o podaniu, a konkretnie w jakie miejsce zawodnik kierował wzrok w momencie styku nogi z piłką. Podejmowanie decyzji w połączeniu z umiejętnościami technicznymi w kontekście podania analizowano w poszczególnych grupach.
Wnioski:
W ciągu minuty gry w futsal wymieniono więcej podań, pod większą presją rywala. Gracze mieli również mniej czasu na reakcję, co zaowocowało tym, że mniej myśleli o samym przyjęciu piłki, a częściej o miejscu zagrania lub finalizacji. Zawodnik futsalowy dokonywał większej ilości podań (23% więcej niż piłkarz) i był w tym szybszy o 0,5 s oraz dokładniejszy (18% dokładniejszych podań).
Podsumowanie
Przedstawione współzależności wynikające z trenowania przez dzieci i młodzież futsalu oraz klasycznej piłki nożnej pokazują, jak wiele głównych elementów techniczno-taktycznych z piłki nożnej znajduje odzwierciedlenie w futsalu. Przedstawione wyniki badań dowodzą, że doskonalenie umiejętności piłkarskich dzieci i młodzieży powinno się rozpoczynać od trenowania właśnie futsalu. W halowej odmianie futbolu młodzi zawodnicy wykonują dużo większą ilość podań, są dokładniejsi od swoich rówieśników z piłki trawiastej, a także szybciej podejmują boiskowe decyzje.
Potwierdza to również Cristiano Ronaldo:
„W Portugalii dorastaliśmy grając tylko w futsal. Mniejsze boisko pomogło mi w pracy nóg, a charakter gry sprawił, że poczułem się swobodnie, gdy grałem. Gdyby nie futsal, zdecydowanie nie byłbym graczem, jakim jestem dzisiaj.”
Podsumowując powyższe rozważania, można stwierdzić, że futsal jako nowoczesny model kształcenia dzieci w piłce nożnej może przynieść spore korzyści nie tylko młodym zawodnikom, ale również ich trenerom, a co najważniejsze – wiele korzyści dla polskiej piłki nożnej.
Źródło: https://www.saar-fv.de/spielbetrieb/freizeitbreitensport/futsal/