7 zasad pedagogiki nielinearnej

Jak stworzyć idealne środowisko, w którym gracze mogą skupić się na realizacji zadań. Opowiada o tym Mark Upton.

1) Gracze (ludzie) to złożone systemy, których ruchy i działania pojawiają się pod wpływem ograniczeń

Nauka i wydajność są stale kształtowane przez środowiskowe i indywidualne (gracza) ograniczenia. Ograniczenia te zmieniają się w różnych skalach czasowych (tj. wzrost ciała i waga zmieniają się stosunkowo wolno w porównaniu z uczuciem zmęczenia), a ze względu na swój charakter mogą mieć wpływ na rezultat nauki.

Zdolność trenera do identyfikowania ograniczeń i umiejętnego manipulowania nimi jest kluczem do skutecznego projektowania procesu uczenia się.

2) Różnorodność to kwintesencja życia!

Nie ma potrzeby narzucania idealnej techniki wykonania zadania. Zamiast tego gracze muszą nauczyć się dostosowywać swoje ruchy (w milisekundach) do różnych sytuacji napotkanych na boisku. Dlatego, chociaż trening może nadal koncentrować się na powtarzaniu określonej umiejętności lub koncepcji taktycznej, musi wprowadzać wystarczającą ilość zmienności – elegancko określanej jako „powtórzenie bez powtórzeń”.

3) Nauka umiejętności = tworzenie sprzężeń informacji z ruchem

Podczas meczu istnieje ciągły strumień „informacji”, które docierają do zawodników (w postaci piłki, kolegów z drużyny, przeciwników, bramek, oznaczeń boiska, nawierzchni itp.). Uczenie się to proces przyswajania kluczowych źródeł informacji, które można wykorzystać do wykonania zadania oraz połączenie ich z funkcjonalnym ruchem czy działaniem.  

Kiedy źródła informacji, których używają gracze do wybierania i kontrolowania swoich działań (przy piłce lub bez niej) różnią się od tych używanych w meczu, możemy zobaczyć tylko ograniczone zyski w środowisku meczowym.  

Najbardziej oczywisty tego przykład – rzadko w jakimkolwiek sporcie zespołowym na polu gry znajduje się pachołek lub znacznik, który określa, gdzie zawodnik powinien się ustawić… ale jest to częsty widok na wielu sesjach treningowych.

4) Uproszczenie

W procesie uczenia bardzo ważne jest dostosowanie liczby docierających do zawodników informacji do poziomu ich umiejętności. Możemy zmniejszyć odległość, zmniejszyć liczbę przeciwników powiększyć bramki i pole gry.  

Ograniczenia te należy nieustannie zmieniać, aby umożliwić graczom zwiększenie wrażliwości na nie (proces „dostrojenia percepcyjnego”). 

Zwiększenie dostrojenia percepcyjnego poprzez celowe manipulowanie ograniczeniami to jedna z tych rzeczy, które przynoszą największe korzyści dla wydajności uczenia się.

5) Określ zadanie („problem”), a nie ruch („rozwiązanie”)

Ludzie są stworzeniami ukierunkowanymi na cel – często uczą się najlepiej, gdy otrzymują zadanie do wykonania i minimalne instrukcje, jak to zrobić – ułatwia to wykonywanie zadań i szukanie rozwiązań.

Na przykład celem może być ominięcie obrońcy i przeprowadzenie piłki za linie za pomocą dowolnych działań, które gracz chce spróbować, zamiast polecenia, by skupić się na określonym ruchu lub zwodzie. Koncentracja uwagi na zwodzie może być dla zawodnika szkodliwa – skupi się on na technicznym wykonaniu ruchu, a nie na celu gry – minięciu rywala. 

6) Twoje działania mówią tak głośno, że nie słyszę, co mówisz

Wysoka jakość obserwacji podczas meczów (ewentualnie uzupełniona o analizę wideo po meczu) ma kluczowe znaczenie dla skutecznego monitorowania i oceny uczenia się zawodnika. To bardzo ważne, ponieważ część zawodników może być w stanie wytłumaczyć pewne działania, ale nie jest w stanie ich wykonać w meczu – nie można tego uznać za skuteczną naukę.

7) Nie od razu Rzym zbudowano

Wielu trenerów oczekuje rezultatów tu i teraz. Nie tędy jednak droga. Nauka nowych elementów przebiega raz szybciej, innym razem wolniej  – może to wynikać z deficytów techniczno-taktycznych, motorycznych lub mentalnym. Zadaniem trenera jest regulacja tempa nauki (progresji), zwłaszcza jeśli rozwój utknął w martwym punkcie.

Więcej takich informacji znajdziesz w Szkole Trenera.